LXDE – Krótki przewodnik (Archiwalny)

Ostatnia aktualizacja: 15 kwietnia 2024, 18:22

LXDE oznacza Lightweight X11 Desktop Environment. Z założenia jest to lekki, przyjazny dla użytkownika system sterowania pulpitem dla różnych systemów operacyjnych. LXDE zostało napisane w języku C a do obsługi interfejsu wykorzystano bibliotekę GTK+, co czyni go zgodnym z GNOME i XFCE. Jest tak zaprojektowany, żeby był w pełni funkcjonalnym środowiskiem pracy przy niskim zapotrzebowaniu na zasoby komputera. Różni się od innych środowisk graficznych tym, że nie integruje ze sobą ściśle każdego składnika. Każdy element LXDE może być używany samodzielnie z dużo mniejszą ilością zależności. Jeśli zajrzymy „pod maskę” LXDE to zobaczymy, że główną rolę odgrywa tu menedżer okien Openbox a elementy składające się na środowisko LXDE tak na prawdę jedynie rozszerzają jego funkcjonalność. Jednym zdaniem; LXDE to ucywilizowany Openbox i w tym tkwi tajemnica jego wydajności.

Rolą pulpitu jest szybka i wygodna obsługa maksymalnej możliwej liczby aplikacji, uruchomianie i zamykanie oprogramowania przy jak najmniejszej ilości błędów. LXDE wykonuje to szybko (klikasz i masz) oferując szeroki zakres działań. Wystarczy wspomnieć o wymaganiach systemowych by usłyszeć, że środowisko graficzne nie ma znaczenia na mocnym, nowoczesnym sprzęcie. Faktem jest, że jednak to ma znaczenie. System, który działa szybko na starym i wolnym komputerze, na nowoczesnym sprzęcie będzie jeszcze szybszy. Zasoby sprzętowe, moc procesora, pojemność pamięci operacyjnej powinny być wykorzystane przez aplikacje a nie „zjadane” przez system.

LXDE jest jednym z najlepszych pulpitów pod względem wydajności co widać w teście porównawczym zużycia pamięci RAM. Lepsze wyniki mają tylko menedżery okien.

Dzięki temu jest to doskonałe środowisko dla systemów live uruchamianych z płyty lub pendrive. LXDE można samodzielnie zainstalować i ustawić jako domyślne w każdej dystrybucji z Openbox’em, wystarczy małe uzupełnienie, aby zmienić je w kompletny pulpit LXDE. Ponadto, każdy pulpit XFCE można łatwo przekonwertować do pulpitu LXDE. Większość aplikacji XFCE świetnie komponuje się z LXDE i Openboxem nie pociągając za sobą całej masy zależności. Większe środowiska nie są tak łatwe do konwersji bez zachowania śmieci, które spowalniają działanie.

Szybkość, lekkość i prostota LXDE ma swoją cenę. Z jednej strony mamy prostotę i funkcjonalność środowiska graficznego a z drugiej strony brak własnych kompozycji, widżetów i bardziej zaawansowanych ustawień. Twórcy tego środowiska za nic mają bajery, ich celem jest maksymalne uproszczenie obsługi komputera przy zachowaniu rozsądnej funkcjonalności. Priorytetem jest tu zużycie pamięci poniżej 100 MB RAM i procesora poniżej 5%. Sprawdza się to bardzo dobrze w przypadku używania aplikacji wykorzystujących maksymalną moc obliczeniową komputera, na przykład podczas obróbki wideo czy wirtualizacji. Wygląd ma tu znaczenie drugoplanowe tym bardziej, że użytkownik może to sobie dowolnie zmieniać przy pomocy doinstalowanych motywów lub menedżerów kompozycji.

LXDE składa się z kilkunastu podstawowych pakietów i kilku pakietów wspierających zależnych od dystrybucji, z których każdy dotyczy specjalnej funkcji i jest niezależny, co sprawia, że łatwo można go zastąpić innym, dostępnym w repozytorium.

 

Podstawowe komponenty LXDE

openbox – menedżer okien
obconf – umożliwia zmianę motywów menedżera okien Openbox
lxde-core – metapakiet zawierający podstawowe składniki
pcmanfm – menedżer plików
lxpanel – panel z funkcją dokowania, potrafi generować menu zainstalowanych programów na podstawie plików *.desktop. Może być konfigurowany poprzez graficzny interfejs, nie trzeba edytować plików konfiguracyjnych. Posiada też opcję “Uruchom” z autouzupełnieniem
lxlauncher – prosty launcher działający w trybie pełnoekranowym przydatny na małych ekranach (EeePC)
lxinput – narzędzie konfiguracyjne dla klawiatury oraz myszki
lxde-settings-daemon – konfiguracje motywu, myszki i klawiatury (działa z lxinput)
lxde-common – dane konfiguracyjne, zawiera lxsession który uruchamia openbox i lxpanel
lxmenu-data – zestaw plików umożliwiających dostosowanie menu.
xscreensaver – zarządzanie zasilaniem i blokowaniem ekranu, zawierający ponad 200 wygaszaczy
desktop-file-utils – narzędzie do radzenia sobie z plikami na pulpicie, może być zawarte w LXDE-core
lxappearance – zarządzanie motywami GTK, ikonami, czcionkami, kursorem
lxterminal – emulator terminala bez zbędnych zależności
lxdm – menedżer ekranu logowania
lxrandr – narzędzie do konfiguracji monitora
lxtask – menedżer zadań i monitor systemu
lxde-icon-theme – podstawowy motyw ikon
lxshortcut – umożliwia edycję skrótów do aplikacji
lxmusic – minimalistyczny odtwarzacz muzyki oparty na xmms2
Programy wspierające to:
GPicView – przeglądarka obrazów, oferuje błyskawiczny start i intuicyjny interfejs
Xarchiver – niezależny od pulpitu archiwizator
Leafpad – edytor tekstu
Parcellite – lekki, napisany w GTK+ menedżer schowka
Xfburn – nagrywanie CD/DVD
W najnowszej wersji LXDE znalazł się program lxsession-default-apps który jest rozbudowanym centrum sterowania.
Całość środowiska zajmuje około 50-60 MB.

 

KONFIGURACJA PCManFM

Edycja> Preferencje> Ogólne – tu można wybrać otwieranie plików jednokrotnym kliknięciem, ustawić opcje
usuwania plików, sposób wyświetlania zakładek i tryb widoku.
Edycja> Preferencje> Zaawansowane i upewnij się że w polu „Emulator terminala” jest wpisane polecenie „x-terminal-emulator %s”.
W polu „Polecenie zmiany użytkownika” powinno być „gksu %s” (aktywuje PCManFM z uprawnieniami administratora).
W polu „Menedżer archiwów” wybierz z listy domyślny archiwizator (xarchiver, file-roller, squeeze itp).

 

KONFIGURACJA LXDM

KONFIGURACJA LXDM (lxdm config) – ustawienia menedżera logowania:
– zdjęcie użytkownika
– automatyczne logowanie
– tapeta
– kolor tła
– języki
– klawiatury
– lista użytkowników

 

USTAWIENIA MENEDŻERA OKIEN – Openbox Configuration Manager

– Theme – motywy obramowania okien i menu kontekstowego Openbox
– Apperance – wybór przycisków na belce okna oraz czcionek
– Windows – zachowanie okien
– Move & Resize – przemieszczanie i zmiana rozmiaru okien
– Mouse – tu określamy zachowanie myszy względem okien
– Desktops – ustawienia wirtualnych pulpitów
– Margins – marginesy pulpitu
– Dock – preferencje dokowania programów; przyznaję, że tego nie rozgryzłem. Zapewne niektóre opcje działają jedynie w „czystym” pulpicie Openbox i nie mają zastosowania w LXDE.

 

KONFIGURACJA ŚRODOWISKA

Ustawienia środowiska LXDE możemy modyfikować poprzez programy graficzne lub bezpośrednią edycję plików konfiguracyjnych. Większość potrzebnych opcji znajdziemy w menu Programy > Narzędzia systemowe oraz Programy > Preferencje.

Preferencje wyglądu (lxapperance) – podstawowy menedżer ustawień dla LXDE.
Tu możemy zmienić:
– widżety (elementy sterujące, motywy GTK)
– kolory okien
– motyw ikon (z instalatorem motywów)
– motyw kursora myszy (z instalatorem motywów)
– motyw obramowania okien, przyciski belki okna oraz czcionki okien
– wygładzanie czcionek systemowych (antyaliasing i geometria podpikseli)
– styl i rozmiar paska narzędziowego
– dźwięki zdarzeń

Poza tym w menu Preferencje znajdziemy również:
– Lxkeymap – ustawienia mapy (układu) klawiatury
– Input Method Switcher – ustawienia urządzeń wejściowych; czułość, przyspeszenie, opóźnienie myszy i klawiatury
– Ustawienia sesji – czyli programy startowe
– Preferencje wygaszacza ekranu
– Ustawienia wyświetlania – narzędzie do konfiguracji monitora
– Preferowane programy – ustawienie domyślnej przeglądarki internetowej i programu pocztowego

W dystrybucji Lubuntu możemy znaleźć jeszcze dodatki dedykowane dla Lubuntu Desktop:
– lxscreenshot – program do zrzutów ekranu
– lxfind – wyszukiwanie plików lokalnych
– lubuntu tweak – program do łatwej instalacji dodatków

 

PREFERENCJE PULPITU

Prawy przycisk na pulpicie uruchamia menu kontekstowe LXDE z klasycznymi opcjami, wśród nich znajdują się
preferencje pulpitu. W oknie preferencji mamy ustawienia:
– koloru pulpitu
– czcionki pulpitu, koloru tekstu i cienia
– tapety pulpitu i trybu wyświetlania
Ciekawą i rzadko spotykaną opcją jest możliwość ustawienia tapety dla każdego wirtualnego pulpitu osobno. Najlepsze rezultaty można osiągnąć, gdy stosowane obrazy mają rozmiar dopasowany do rozdzielczości posiadanego ekranu.
W zakładce „Zaawansowane” możemy zmienić menu kontekstowe LXDE na menu Openbox ale lepiej tego nie robić.

 

USTAWIENIA PANELU (Lxpanel)

Panel LXDE jest wyjątkowo wygodny i konfigurowalny, w porównaniu do innych środowisk można jedynie narzekać na mały wybór apletów. W domyślnej konfiguracji panel znajduje się na dole ekranu i zawiera najbardziej potrzebne aplety takie jak menu programów, obszar powiadamiania, zegar, przyciski okien. Prawy przycisk myszy na panelu wywołuje menu kontekstowe z opcjami ustawień. Znajdziemy tu preferencje apletów i samego panelu, bezpośrednio z tego menu możemy utworzyć nowy panel. Preferencje panelu pozwalają na ustawienie geometrii (położenie, rozmiar, wielkość ikon, margines). W zakładce „Wygląd” wybieramy motyw panelu, kolor lub obraz (własne tło) oraz rozmiar i kolor czcionki. Ustawienia czcionki zasługują na szczególną uwagę, ponieważ pozwalają na dowolne dostosowanie wyglądu panelu niezależnie od bieżącego motywu i koloru czcionki systemowej. Obok personalizacji wirtualnych pulpitów jest to znaczący wyróżnik LXDE spośród innych środowisk.

Zakładka „Aplety” pozwala na dodawanie/usuwanie 22 apletów oraz ich edycję oraz umiejscowienie na panelu.
W zakładce „Zaawansowane” ustawiamy domyślny menedżer plików, emulator terminala, właściwości i autoukrywanie.
Domyślne ustawienia powinny wyglądać tak:
Menedżer plików – pcmanfm %s
Emulator terminala – lxterminal -e

 

PREFERENCJE APLETU „Zegar cyfrowy”

Domyślny format zegara %R – 11:35 nie wygląda imponująco i nie zawiera dokładnych informacji. Mając wystarczająco dużo miejsca na panelu możemy to zmienić stosując różne kombinacje formatów:
%a – skrócona nazwa dnia tygodnia (pon, pią, etc.).
%A – pełny nazwa dnia tygodnia (poniedziałek, piątek, etc.).
%b – skrócona nazwa miesiąca (sie, wrz, etc.).
%B – pełna nazwa miesiąca (sierpień, wrzesień, etc.).
%c – lokalny format czasu i daty.
%d – dzień miesiąca (01 – 31).
%D – data %m/%d/%y (31/12/11).
%e – dzień miesiąca (1 – 31), bez zera.
%h – skrócona nazwa miesiąca (sie, wrz, etc.).
%H – godzina, format 24-godzinny (00 – 23).
%I – godzina, format 12-godzinny (00 – 12).
%j – dzień roku (001 – 366).
%m – numer miesiąca (01 – 12).
%M – minuta (00 – 59).
%n – tworzy kolejny wiersz.
%p – AM/PM.
%r – czas w formacie %I:%M:%S %p.
%R – czas w formacie %H:%M.
%S – sekunda (00 – 59).
%t – wstawia tab.
%T – czas w formacie %H:%M:%S.
%U – numer tygodnia w roku (00 – 52), Niedziela jest pierwszym dniem tygodnia.
%w – numer dnia w tygodniu (Niedziela = 7).
%w – numer dnia w tygodniu (Niedziela = 0).
%W – numer tygodnia w roku (00 – 52), Poniedziałek jest pierwszym dniem tygodnia.
%x – lokalny format daty.
%X – lokalny format czasu.
%y – rok bez wieku (00 – 99).
%Y – rok z wiekiem (n.p. 1990)
%Z – nazwa strefy czasowej.
Pomiędzy formaty możemy wstawiać dowolne znaki rozdzielające.
Przykładowe formaty zegara:
%a, %b %d %H:%M (pia, paz 25 11:35)
%R (11:35)
%T (11:35:12)
%A %d %B %H:%M:%S (piatek 25 pazdziernik 11:35:12)
%D – %T (10/25/13 – 11:35:12)
Format podpowiedzi (domyślnie „%A %x”) funkcjonuje identycznie.
Zmiany wprowadzamy w oknie Preferencje apletu „Zegar cyfrowy” które wywołujemy ppm na zegarze.

>>> Czytaj dalej >>>